เดินหน้าชน: ส่องกล้อง'ท้องถิ่น'

เดินหน้าชน: ส่องกล้อง'ท้องถิ่น'

มติชน  ฉบับวันที่ ๔ มิถุนายน ๒๕๖๑

เสกสรรค์  กิตติทวีสิน           เป็นที่เรียบร้อยอย่างเป็นทางการไปแล้วว่า ผู้บริหารขององค์กรหน้าชนปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) รวมทั้งหมด 7,852 แห่งทั่วประเทศ ต่างครบวาระลงทั้งหมดในเดือนพฤษภาคม 2561 หรือเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา ทุกเก้าอี้ต้องรักษาการกันต่อไป รอให้มีการประกาศการเลือกตั้ง อปท.ใหม่           หากเดินตามไทม์ไลน์ตั้งแต่ต้นปี เป็นเรื่องของการปรับแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการเลือกตั้งท้องถิ่น จำนวน 6 ฉบับ ให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ ประกอบด้วย 1.พ.ร.บ.การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2545 2.พ.ร.บ.องค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ.2537 (อบต.) 3.พ.ร.บ.องค์การบริหารส่วนจังหวัด พ.ศ.2540 (อบจ.) 4.พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ.2496 5.พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการ กทม. พ.ศ.2528 และ 6.พ.ร.บ.บริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ.2542           ทั้ง 6 ฉบับมีรายละเอียดที่ต้องปรับแก้ในขั้นตอนคณะกรรมการกฤษฎีกาต้องพิจารณารวมทั้งหมด 130 มาตรา โดยเมื่อ 24 เมษายนที่ผ่านมา นายดิสทัต โหตระกิตย์ เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา ชี้แจงว่า การจัดทำกฎหมายมีความคืบหน้าไปมากและยอมรับว่ามีรายละเอียดยุบยับไปหมด โดยเฉพาะการทำหน้าที่ของคณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือ กกต. ที่เป็นผู้กำหนดกระบวนการดูแลการเลือกตั้งให้บริสุทธิ์ยุติธรรม ทั้งการกำหนดรายละเอียดขั้นตอน รวมทั้งการกระทำต่างๆ ที่เข้าข่ายเป็นข้อห้าม ทางคณะกรรมการกฤษฎีกาต้องพิจารณาว่าประเด็นมากมายจะปฏิบัติได้หรือไม่           ถ้าจะไล่รายละเอียดหากกรณีที่ร่างกฎหมาย 6 ฉบับ หากได้รับการยกร่างเสร็จแล้ว ก็จะส่งต่อให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณาจะใช้เวลารวม 60 วัน กระทั่งกฎหมายถูกประกาศใช้ จะสามารถจัดการเลือกตั้งได้ภายใน 45 วัน แต่จะทยอยเลือกทีละส่วน ทั้ง อบจ. เทศบาล อบต. กทม.และเมืองพัทยา           ทาง กกต.เป็นผู้วางปฏิทินการเลือกตั้งทุกประเภทให้สอดคล้องทั้งความเหมาะสม เพื่อไม่ให้การเลือกตั้งกระชั้นจนเกิดความเบื่อหน่ายอีกเช่นกัน เพราะการเลือกตั้งระดับ อบจ.ก็ต้องใช้พื้นที่ทั้งจังหวัดที่ครอบคลุมทั้งเทศบาลและ อบต.เป็นเขตการเลือกตั้ง ขณะที่พื้นที่ของเทศบาลและ อบต.ก็ต้องมีการเลือกตั้งของตัวเอง และทั้งหมดยังต้องเลือกตั้งใหญ่ทั่วประเทศอีก           โรดแมปการเลือกตั้งใหญ่ถูกกำหนดล่าสุดไว้ที่เดือนกุมภาพันธ์ 62 ส่วนจะเจอโรคเลื่อนออกไปอีกก็อาจจะล้นไปถึงเมษายนในปีเดียวกัน เท่ากับว่า ตั้งแต่ครึ่งปีหลังของปี'61 ยาวไปจนถึงเมษายนปีหน้า เมืองไทยน่าจะเข้าสู่ช่วงโหมดการเลือกตั้งทุกระดับ จะมีการเลือกตั้งท้องถิ่นบางส่วนก่อนเลือกตั้งใหญ่ระดับชาติ และการเลือกตั้งท้องถิ่นบางระดับจะเกิดขึ้นหลังการเลือกตั้งใหญ่           ในส่วนบรรยากาศของการเลือกตั้งท้องถิ่นบางระดับที่จะเกิดขึ้นก่อนย่อมต้องเปิดให้มีการหาเสียงของเหล่าทีมผู้สมัครที่มักสร้างความคึกคัก แต่คงยากที่จะมีการยกเลิกคำสั่ง คสช.ที่เกี่ยวข้อง รัฐบาลอาจจะใช้วิธีการกำหนดออกคำสั่งใหม่ขึ้นมาแทนเพื่อให้เหมาะสมในทีละส่วน           สมัยที่ นายสมชัย ศรีสุทธิยากร ยังทำหน้าที่เป็น 1 ใน 5 เสือ กกต. เคยคำนวณและปักหมุดให้เห็นภาพว่า การเลือกตั้ง อปท.บางระดับหรือชุดแรกน่าจะเกิดขึ้นประมาณเดือนสิงหาคม 61 โดยมีรายละเอียดที่น่าสนใจในกฎหมายท้องถิ่นที่ยกเครื่องใหม่ทั้งหมดว่า การจัดเลือกตั้งท้องถิ่นในแต่ละแห่งถูกกำหนดให้วาระการดำรงตำแหน่งของผู้บริหารและสภาท้องถิ่น เริ่มต้นและสิ้นสุดพร้อมกัน เท่ากับการเลือกตั้งจะเกิดขึ้นในวันเดียวกัน ชาวบ้านไม่ต้องเข้าคูหาพร่ำเพรื่อ ป้องกันการแทงกั๊กของเหล่าผู้สมัคร หากย้อนไปที่เดิม นักการเมืองท้องถิ่นมักอาศัยช่องโหว่ คิดอยากจะลาออกก่อนหมดวาระก็ทำได้ เพื่อให้เลือกตั้งใหม่ ชิงความได้เปรียบเหนือผู้สมัครฝ่ายตรงข้ามที่อาจจะติดขัดกฎหมายบางอย่างต้องรอระยะเวลาให้ครบจึงจะลงรับสมัครได้ ก็เลยชิงลาออกก่อนเพื่อวางกับดักมิให้ฝ่ายตรงข้ามได้ลงสนามเลือกตั้ง           ยังมีการบรรจุอีกด้วยว่า เมื่อวาระของสภาท้องถิ่นเหลือน้อยกว่า 180 วัน ไม่ต้องเลือกผู้บริหาร ให้ปลัด อปท.รักษาการไปจนครบวาระวันสุดท้าย แต่กรณีที่วาระของสภาท้องถิ่นเหลือเกินกว่า 180 วัน ให้จัดเลือกตั้งผู้บริหารท้องถิ่นใหม่ ดำรงตำแหน่งเท่าที่มีระยะเวลาของวาระเหลืออยู่           นี่เป็นการทบทวนกันอีกครั้ง ที่ต้องการให้เห็นว่าการเลือกตั้งท้องถิ่นขยับใกล้เข้ามาทุกขณะแล้ว