สถ.แจงงบ'วัคซีนหมาบ้า'เหตุสตง.ติงไม่มีสิทธิจัดซื้อ

สถ.แจงงบ'วัคซีนหมาบ้า'เหตุสตง.ติงไม่มีสิทธิจัดซื้อ

มติชน  ฉบับวันที่ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐

สตง.ทำ'ท้องถิ่น'ป่วน ชี้ไม่มีสิทธิจัดซื้อวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ระบุเป็นอำนาจอธิบดีกรมปศุสัตว์ ปธ.มูลนิธิปลัด อบต.ยันระเบียบใหม่ทำได้แล้ว           เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม นพ.ธนรักษ์ ผลิพัฒน์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวถึงกรณีที่รองอธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) กระทรวงมหาดไทย ออกมาเปิดเผยว่า เนื่องจากเทศบาลถูกตรวจสอบเรื่องการใช้งบประมาณ และไม่มีอำนาจซื้อวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า ทำให้มีผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าสูงถึง 15 ราย ว่า ปี 2559 มีจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าสูงขึ้นจริง แต่ในปี 2560 ถือว่าตัวเลขลดน้อยลงแล้ว ทราบว่าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เคยใช้งบประมาณจัดซื้อวัคซีนพิษสุนัขบ้านั้น ได้ถูกสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ตรวจสอบและท้วงติง ส่วนรายละเอียดนี้ต้องถามไปที่ อปท. อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านี้ ทราบว่ามีการส่งเรื่องไปสอบถามคณะกรรมการกฤษฎีกาถึงประเด็นการซื้อวัคซีนของ อปท. และคณะกรรมการกฤษฎีกาได้พิจารณาว่า อปท.สามารถซื้อได้และได้มีการเบิกซื้อวัคซีนแล้ว ดังนั้น ขั้นตอนจากนี้จึงเป็นหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยต้องหารือกับ สตง.           ด้านนายสัตวแพทย์ (นสพ.) พรพิทักษ์ พันธ์หล้า หัวหน้ากลุ่มโรคติดต่อระหว่างสัตว์และคน สำนักโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค สธ. กล่าวว่า ที่พบโรคพิษสุนัขบ้ามากขึ้น เพราะมีการเฝ้าระวังในเชิงรุกของกรมปศุสัตว์ มีการส่งหัวสุนัขตรวจมากขึ้น ทั้งนี้ สถานการณ์โรคในภาพรวมปี 2560 พบโรคในสุนัขและแมวประมาณร้อยละ 17 สำหรับเรื่องการฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้านั้น แบ่งออกเป็นในส่วนของ อปท.ที่ให้ซื้อวัคซีนในพื้นที่ ขณะที่กรมปศุสัตว์จะซื้อวัคซีนเพื่อฉีดในส่วนของป้องกันโรคระบาดและในสุนัขจรจัด ส่วนกรมควบคุมโรคจะรับผิดชอบวัคซีนป้องกันโรคในมนุษย์ ผ่านระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง) โดยแต่ละปีมีจำนวนคนที่ฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าประมาณ 2-3 แสนคน           ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับตัวเลขผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้า จากการเก็บข้อมูลของ สธ.ระบุว่า มีผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้ารวม 6 ราย ในปี 2560 ส่วนปี 2559 มีผู้เสียชีวิต 14 ราย           นพ.ชวินทร์ ศิรินาค ผู้อำนวยการสำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร (กทม.) กล่าวว่า สำหรับการฉีดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าของ กทม. ได้จัดสรรงบประมาณของ กทม.จัดซื้อทุกปี ถือเป็นภารกิจหน้าที่ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร ซึ่งต่างจาก อปท.ที่ไม่สามารถจัดซื้อวัคซีนได้เนื่องจากไม่มีโครงสร้างนี้           นสพ.สาโรจน์ จันทร์ลาด หัวหน้าฝ่ายสุขภาพสัตว์ สำนักงานปศุสัตว์ จ.ประจวบคีรีขันธ์ กล่าวว่า การจัดซื้อวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเป็นอำนาจหน้าที่ที่ระบุไว้อย่างชัดเจนในกฎหมายการจัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ทั้งเทศบาลและองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) สามารถจัดซื้อวัคซีนเพื่อป้องกันและควบคุมโรคได้ โดยไม่ต้องรอให้กระทรวงมหาดไทยหารือสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตีความเงื่อนไขและออกระเบียบในหนังสือสั่งการเพื่อใช้งบประมาณ และล่าสุด เมื่อวันที่ 7 กรกฎาคมที่ผ่านมา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้กำหนดให้ อปท.ดำเนินการจัดซื้อวัคซีนเพื่อป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในแมวได้ ดังนั้น ในปีงบประมาณ 2561 อปท.ทุกแห่งควรตั้งงบประมาณในการจัดซื้อวัคซีน ขณะที่ปีงบประมาณ 2560 อปท.บางแห่งไม่ได้ตั้งงบประมาณไว้ ส่วนกรณีที่ สตง.เรียกเงินคืนจาก อปท.ส่วนหนึ่ง มีสาเหตุมาจากการใช้งบประมาณและระเบียบการจัดซื้อผิดประเภท ไม่ได้ฉีดวัคซีนในช่วงเวลาที่เหมาะสม ทำให้ถูก สตง.ทักท้วง           นายทวีศักดิ์ ศรีทองกิติกูล ปลัด อบต.ปากน้ำปราณ อ.ปราณบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ ในฐานะประธานมูลนิธิปลัด อบต. แห่งประเทศไทย กล่าวว่า ในอดีตหลังจากมีการจัดตั้ง อบต.มีการใช้งบประมาณจัดซื้อวัคซีนเพื่อควบคุมและป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าอย่างต่อเนื่อง โดยมีเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ระดับอำเภอทำหน้าที่พี่เลี้ยงให้คำแนะนำตามหลักวิชาการเพื่อให้การบริหารจัดการมีประสิทธิภาพมุ่งเน้นการป้องกันผลกระทบกับประชาชนเป็นหลัก แต่เมื่อ 2 ปีก่อน สตง.ได้ทักท้วงเรียกเงินคืน ทำให้ อบต.ทั่วประเทศประสบปัญหาเป็นอย่างมาก และล่าสุดเมื่อมีการออกระเบียบมาบังคับใช้ก็ทำให้โครงการเดินหน้าต่อไปได้ตามปกติ           "สตง.ควรให้ความสนใจในนโยบายการปราบโรคพิษสุนัขบ้า ด้วยการติดตามปัญหาการทุจริตจากการจัดซื้อวัคซีนที่ไม่มีคุณภาพ มีราคาสูง ปริมาณไม่เพียงพอ นอกจากนั้น สตง.ควรมีข้อแนะนำให้กับ อปท. มากกว่ามุ่งเน้นเฉพาะการทักท้วงซึ่งไม่เกิดผลดีกับประชาชน" นายทวีศักดิ์กล่าว           นายธนา ยันตรโกวิท รองอธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีมียอดประชาชนเสียชีวิตจากพิษสุนัขบ้าเพิ่มขึ้น ว่า สาเหตุที่ระบาดหนักเพราะกรมปศุสัตว์จะต้องใช้วัคซีนในการป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าจำนวนประมาณ 9 ล้านโดส แต่กรมปศุสัตว์มีงบประมาณที่จัดซื้อได้เพียงล้านเดียวเท่านั้น โดยที่ผ่านมา สถ.ให้การสนับสนุนตรงนี้มาตลอด แต่ต่อมาสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) เข้ามาท้วงติงว่า อปท.ทำเรื่องนี้ไม่ได้ เพราะ พ.ร.บ.โรคพิษสุนัขบ้าเป็นอำนาจของอธิบดีกรมปศุสัตว์ที่จะประกาศพื้นที่เสี่ยงภัยโรคพิษสุนัขบ้า และการฉีดวัคซีนทุกครั้งจะต้องฉีดโดยสัตวแพทย์หรือผู้ที่ได้รับการอนุญาตเท่านั้น ซึ่งที่ผ่านมา สถ.ฉีดวัคซีนให้ฟรี แต่บุคลากรด้านนี้ของ สถ.น้อยมาก จึงทำให้เกิดปัญหาคนโดนสุนัขที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้ากัดเป็นจำนวนมาก           "ทางกรมปศุสัตว์จึงขยายเวลาให้คนของ สถ.เข้าไปช่วยดำเนินการได้อีก 1 ปี และจับมือกับกรมปศุสัตว์จัดอบรมคนเพื่อที่จะสามารถฉีดวัคซีนให้ถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งเราอบรมเสร็จเกือบทั้งประเทศแล้ว คาดว่าการทำงานน่าจะเห็นผลเป็นรูปธรรมในปีหน้า" นายธนากล่าว และว่า คิดว่าคงไม่ต้องแก้กฎหมายอะไร เพราะการแก้ปัญหานี้สามารถจัดการปัญหาได้แล้ว