ส่องปมขัดแย้งขรก.-ผู้บริหารท้องถิ่นร้อน

ส่องปมขัดแย้งขรก.-ผู้บริหารท้องถิ่นร้อน

มติชน (กรอบบ่าย)  ฉบับวันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๐

ส่องปมขัดแย้งขรก.-ผู้บริหารท้องถิ่นร้อน           กลายเป็นประเด็นร้อนในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เมื่อ "ยิ่งใหญ่ อายะนันทน์" อดีตนักแสดง ชื่อดังที่ปัจจุบันเป็นนายกเทศมนตรี ตำบลท่าสัก อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ ระบายความอัดอั้นตันใจ ต่อการบริหารงานในเทศบาลผ่านเฟซ บุ๊กว่า "ความว่างเปล่าเวลานี้ 14.40 น. ที่เทศบาลท่าสัก ศุกร์-สุกข์กันมากเลยครับท่านผู้ชม ว่างแม้นกระทั่งห้องทำงาน ภาพที่ถ่ายทั้งหมดเวลา 14.40 น. วันศุกร์ที่ 22 ธันวาคม 2560"           ประกอบกับภาพถ่ายตอกย้ำถึงความว่างเปล่าและการละทิ้งหน้าที่ของบรรดาเหล่าข้าราชการและพนักงานของเทศบาลตำบลท่าสัก ภาพโรงจอดรถยนต์ที่ไม่มีรถแม้แต่คันเดียว ห้องทำงานของสำนักปลัดเทศบาลตำบล (ทต.) ท่าสัก ที่มีเพียงโต๊ะทำงานและเครื่องคอมพิวเตอร์ ไม่มีข้าราชการ หรือเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานอยู่เลย หนำซ้ำประตูหน้าห้องถูกล็อกกุญแจไว้           จนนำไปสู่การตั้งกรรมการสอบข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น ในขณะที่นายวิภูษิต อินทรชัยศรี ปลัดเทศบาลตำบลท่าสัก ได้ออกมาพูดถึงชนวนความขัดแย้งต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับนายกเทศมนตรีตำบลท่าสัก           สภาพปัญหาที่เกิดขึ้นในท้องถิ่นนั้น นายธีรวัฒน์ วุฒิคุณ รองผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ ในฐานะกำกับดูแลงานด้านเทศบาลมองว่า ปรัชญาการบริหารงานราชการของท้องถิ่นไม่ว่าจะระดับไหนจะต้องร่วมมือร่วมใจกันทั้งฝ่ายบริหาร สมาชิกสภาท้องถิ่น และข้าราชการ โดยยึดประโยชน์ของประชาชนและท้องถิ่นเป็นที่ตั้ง ไม่ควรต่างคนต่างทำ ขัดแย้งกัน ตั้งแง่ใส่กัน คนที่รับกรรมและเสียหายคือประชาชน           ยอมรับว่าปัญหาการขัดแย้งภายในระหว่างผู้บริหาร ข้าราชการประจำ และสมาชิกสภาท้องถิ่นของ จ.อุตรดิตถ์ หรือทั่วประเทศนั้นมีเยอะ เพียงแต่ไม่รุนแรงและชัดเจนในหลายที่           ยังโชคดีที่ จ.อุตรดิตถ์ ไม่รุนแรงถึงขั้นใช้วิธีการเอาชีวิตกันเหมือนที่เคยเกิดขึ้นที่อื่น           ในมุมของ นายเกรียงไกร กิจประเสริฐ นายกเทศมนตรีตำบลบ้านแก่ง อ.ตรอน จ.อุตรดิตถ์ สะท้อนว่า ความขัดแย้งใน อปท.เกิดขึ้นมานานแล้ว เป็นปกติของการเมืองไม่ว่าจะเป็นขนาดใหญ่อย่างสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภา เช่นเดียวกันกับ อปท.อื่นๆ ไม่ใช่เพียงแค่ จ.อุตรดิตถ์ เท่านั้น แต่ทั้งประเทศก็เกิดปัญหาเดียวกัน เป็นเรื่องของการบริหารงาน มีผลประโยชน์มหาศาลเข้ามาเกี่ยวข้อง ที่ใครๆ ในที่นี้คือ ผู้บริหารกับข้าราชการประจำ พนักงาน ล้วนแต่ต้องการเข้ามามีอำนาจในการบริหารจัดการ ทำให้เกิดความคิดที่แตกต่างกันเกิดขึ้น นำไปสู่การทำงานแบบไม่เข้าขากัน ความคิดความเห็นที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ไม่คำนึงว่าบนความขัดแย้งนั้นใครจะได้รับผลกระทบ แน่นอนหลีกเลี่ยงไม่ได้คือ ประชาชนในพื้นที่นั้นๆ           "ความขัดแย้งในท้องถิ่น ทางออกที่แย่ที่สุดคือ การโยกย้าย การสลับตำแหน่งของข้าราชการ หรือสั่งไปประจำที่ท้องถิ่นอำเภอหรือจังหวัด เป็นการตักเตือน แต่หากยังไม่สามารถทำงานร่วมกันได้ก็ต้องมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่ต้องยอม ที่สุดคือข้าราชการประจำจะต้องถอยด้วยการสลับกับข้าราชการจากที่อื่น ครั้นจะให้ผู้บริหาร อปท.ย้ายคงเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้เลย" นายเกรียงไกรกล่าวขณะที่ นายนพดล ณ เชียงใหม่ นายกองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ดอนแก้ว อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ กล่าวว่า ปัญหาแต่ละพื้นที่หรือแต่ละองค์กรไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมองค์กร ความขัดแย้งส่วนใหญ่เป็นเรื่องการบริหารจัดการภายใน นโยบายหรือแนวทางพัฒนาพื้นที่และการใช้งบประมาณพัฒนาท้องถิ่นเพื่อตอบสนองความต้องการประชาชนเป็นหลัก ผู้บริหารท้องถิ่นอยู่ตามวาระไม่เกิน 4 ปี แต่ปลัดส่วนใหญ่อยู่นานกว่า ยิ่งอยู่นานยิ่งเขี้ยวลากดิน เพราะผู้บริหารอาจเปลี่ยนไปตามวาระหรือเป็นผู้บริหารชุดใหม่ นโยบายหรือแนวความคิดอาจสวนทางกัน จึงเกิดความขัดแย้งได้ง่าย           ส่วนข้าราชการที่ทำงานไม่เต็มเวลาราชการ โดยเฉพาะ อบต.ที่อยู่ห่างไกล หรือพื้นที่สูงบางแห่งแต่ไม่มีบ้านพัก หรือเบิกค่าเช่าไม่ได้ บางรายต้องเดินทางไป-กลับ วันละ 50-60 กิโลเมตร จึงเป็นเรื่องน่าเห็นใจ           รัฐบาลควรสนับสนุนสร้างบ้านพักหรือเบิกค่าเช่าบ้านได้ เพื่อให้ทำงานเต็มเวลา ไม่มาทำงานสาย หรือกลับบ้านก่อนเวลา เกิดขึ้นน้อยลงหรือไม่มีเลย ผู้บริหารท้องถิ่นและปลัด หรือข้าราชการประจำ ควรปรับพฤติกรรมหรือละลายพฤติกรรมที่สร้างปัญหาหรือความขัดแย้งภายในองค์กรให้ได้ก่อน โดยเฉพาะแนวนโยบายหรือทัศนคติการทำงาน ต้องสอดคล้องหรือเป็นไปในทิศทางเดียวกัน           ที่สำคัญต้องปรับความเข้าใจ ให้เกียรติซึ่งกันและกัน           "พื้นที่เชียงใหม่เกิดปัญหาความขัดแย้งระหว่างผู้บริหารกับปลัดหรือข้าราชการประจำมีอยู่หลายแห่ง ถ้าเป็นไปได้ควรกำหนดวาระการทำหน้าที่ของปลัดที่เป็นข้าราชการประจำไม่เกิน 4 ปี เช่นเดียวกับผู้บริหารท้องถิ่น โดยสับเปลี่ยนหมุนเวียนกันไป เช่นเดียวกับการแต่งตั้งหรือโยกย้ายผู้ว่าราชการจังหวัดและนายอำเภอ เพื่อกระตุ้นการทำงานให้เกิดประสิทธิภาพมากขึ้น แต่ถ้าสองฝ่ายทำงานเข้าขา ไม่มีความขัดแย้ง เพื่อพัฒนาองค์กรและท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง ไม่สะดุด ประชาชนได้รับประโยชน์มากที่สุด           ผมเป็นนายก อบต.ดอนแก้ว เป็นสมัยที่ 5 หรือ 18 ปีแล้ว ไม่เคยมีปัญหากับปลัดเรื่องการบริหารจัดการหรือความขัดแย้ง ทำงานเข้าขา มองตาก็รู้ใจ เพราะยึดหลักธรรมาภิบาล ความโปร่งใส และการตรวจสอบได้เป็นหลัก ส่งผลให้การพัฒนาท้องถิ่นหรือชุมชนเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ไม่มีปัญหาอะไร" นายนพดลกล่าว           ในพื้นที่ภาคใต้ นายวิฑูรย์ หัสภาค อดีต ส.ท.เขต 4 เทศบาลนครนครศรีธรรมราช ให้ความเห็นว่า ความขัดแย้งระหว่างผู้บริหารกับข้าราชการ ในหลักการบริหารการทำงานจะมีกระบวนการตรวจสอบการทำงานทุกหน่วยงานทุกองค์กรในรูปของคณะกรรมการไม่ว่าในระดับ ตำบล อำเภอ หรือจังหวัด อยู่ที่ว่าผู้บริหารจะมีทักษะ เข้าใจในระเบียบมาจัดการหรือไม่ เข้าใจว่าปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นความขัดแย้งสั่งสม เกิดปะทุขึ้นมา           เมื่อผู้บริหารหยิบระเบียบของกฎหมายมาว่าโดยขับเคลื่อนผ่านกรรมการแต่ละหน่วยก็จะสามารถแก้ปัญหาได้ เราไม่ได้มาจับผิด เรารู้ว่าข้าราชการจะทำงานอย่างไร มาสาย กลับก่อน หรือไม่มาทำงาน ในปฏิทินการปฏิบัติงานของแต่ละหน่วยงาน กองงาน สามารถตรวจสอบได้ หากหัวหน้ากองไม่รายงาน ก็ต้องตรวจสอบตามขั้นตอน ที่สำคัญต้องมีทักษะในการปฏิสัมพันธ์           อย่างไรก็ดี ปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้นนั้น นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ระบุว่า การทำงานร่วมกันทุกองค์กรท้องถิ่นถ้าทุกฝ่ายมีเมตตาต่อกัน เริ่มจากผู้บังคับบัญชาต้องมีความรักต่อผู้ใต้บังคับบัญชาให้มาก ต้องมีพรหมวิหาร 4 ประจำใจ ดูแลทุกข์สุขกันใกล้ชิด มีเรื่องค้างใจก็ต้องจับเข่าคุยกัน ก็จะลดปัญหาได้มาก นอกจากนั้นภายในองค์กรจะต้องมีการจัดอบรมเพื่อเพิ่มสมรรถภาพในการทำงาน เพื่อให้ทุกฝ่ายยึดการทำหน้าที่ตามระเบียบวิธีปฏิบัติที่ถูกต้อง ให้บริการประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ           หากใครออกนอกลู่นอกทางก็ต้องเรียกมาตักเตือน ถ้าไม่ดีขึ้นก็ต้องใช้วิธีการตั้งกรรมการสอบสวนเพื่อลงโทษทางวินัย แต่ถ้าคุยกันไม่รู้เรื่อง กฎหมายก็มอบอำนาจให้นายอำเภอ ผู้ว่าราชการจังหวัดกำกับดูแลพิจารณาสั่งการ           ถ้าปล่อยไว้ภาพรวมของท้องถิ่นก็ เสียหาย