คอลัมน์ กฏหมายข้างตัว: เทศบัญญัติไม่ชอบด้วยกฎหมาย

คอลัมน์ กฏหมายข้างตัว: เทศบัญญัติไม่ชอบด้วยกฎหมาย 

เดลินิวส์  ฉบับวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๙

พิสิษฐ์ พลรักษ์เขตต์อีเมล : pisit_polruckket@hotmail.com/www.facebook.com/kadeepokkong           ข่าวองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ที่ระยะนี้มีแต่พระศุกร์เข้า พระเสาร์แทรก เดี๋ยวยุบ เดี๋ยวรวม           มาข่าวล่าสุดท่านตัดงบประมาณสนับสนุนอีกสองหมื่นกว่าล้าน           ต้อง ยอมรับว่าภาพลักษณ์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับล่าง ๆ บางแห่ง เช่น อบต. หรือเทศบาลตำบลดูไม่ค่อยงามเท่าไหร่ ถูกเพ่งเล็งเป็นนักเรียนเกเรมาตลอด           ทั้งเรื่องการทุจริต ทั้งฝ่ายการเมืองส่วนท้องถิ่นซึ่งว่ากันว่าเป็นผู้มีอิทธิพลในพื้นที่เป็นส่วนใหญ่           อันที่จริงพูดกันตรง ๆ พี่ไทยเราไม่มีน้ำอดน้ำทนที่จะปรับ ปรุงอะไร ๆ ที่เพิ่งมีใหม่ ๆ ขึ้นมา           อย่าง เรื่อง อปท. ที่มีกันอย่างเป็นระบบทั้ง อบต. เทศบาล อบจ. จนถึงการปกครองแบบเมืองพัทยานี่เพิ่งเป็นรูปเป็นร่างกันมาไม่กี่สิบปี นับจากสุขาภิบาลในอดีต           ก็ต้องอดทนพัฒนาปรับปรุงกันไปให้เข้ม แข็ง จะใจเร็วด่วนได้ให้ดูดีเหมือนฝรั่งเศส เยอรมนีในทันทีได้อย่างไรเล่า ที่นั่นก็ใช้เวลาพัฒนาปรับปรุงมาหลายสิบปี           ไม่ชอบใจขึ้นมาก็จะเซตซีโร่สถานเดียวเลยนะโยม           และ อบต.ดี ๆ เทศบาลเก่ง ๆ ทำงานเข้าตาประชาชนก็มีอยู่มาก แต่ไม่ค่อยเป็นข่าว จับเอาแต่ที่มันมีเรื่องมาประโคมกัน ท่านนายก(อบต. เทศบาล) ของกระผมก็ทรงกายบ่เที่ยงนะสิ           ระบบหนึ่งที่จะช่วยให้การทำงานของ อปท. มีความโปร่งใสก็คือการตรวจสอบ           ฉะนั้น ต้องสร้างพรรคฝ่ายค้านให้มี ให้เกิดขึ้นจริงในการบริหารของ อปท.ให้ได้  ไม่ไช่ทุกวันนี้ที่บางแห่ง นายก อปท.สั่งได้ทั้งสภา ถึงเวลาก็แบ่งเค้กกันอย่างสงบเรียบร้อย           ถามว่าบ้านเรามีบ้างไหม มีครับท่าน เป็นคดีปกครองเสียด้วย           แบบนี้แหละที่ต้องเอามาโชว์ความเจ๋งกันหน่อย           ในการประชุมสมัยวิสามัญสมัยที่ ๒ ประจำปีเพื่อพิจารณาเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีของสภาเทศบาลนครแห่งหนึ่ง           ที่ประชุมมีมติรับหลักการร่างเทศบัญญัติดังกล่าวเป็นที่เรียบร้อย           จึงมาสู่วาระที่สองซึ่งจะเป็นการแปรญัตติโดยให้เสนอคำแปรญัตติต่อคณะกรรมการแปรญัตติร่างเทศบัญญัติงบประมาณดังกล่าว           มีท่านสมาชิกสภาเทศบาลนครแห่งนั้นจำนวนแปดรายยื่นคำแปรญัตติต่อประธานคณะกรรมการแปรญัตติร่างเทศบัญญัติงบประมาณฯ           ขอแปรญัตติปรับลดรายจ่ายลงร้อยละสิบทุกข้อ           ก็ ไปตีขนดหางเสือเข้าอย่างจัง คณะกรรมการมีมติไม่รับคำแปรญัตติโดยเหตุผลว่าคำแปรญัตติที่เสนอมาไม่ปรากฏ ว่าจะขอแก้ไขในตอนใด ข้อใด จะถือว่าขอแก้ไขทุกตอน ทุกข้อ ก็มีรายจ่ายบางรายการเป็นเงินต้องจ่ายตามกฎหมายต้องห้ามมิให้แปรญัตติ ตามข้อ ๖๑ แห่งระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยข้อบังคับการประชุมสภาท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๔๗           ในการประชุมวาระที่สองท่านประธานสภาวินิจฉัยว่าคณะ กรรมการฯ มีอำนาจตามข้อ ๖๑ ดังกล่าวและถามที่ประชุมว่าจะไม่ให้มีการอภิปรายในวาระที่สองนี้ดีไหม โนพร็อบเบลมแล้วนี้           ที่ประชุมสภาต่างเห็นด้วยไม่ต้องประชง ประชุมให้เมื่อยตุ้มอย่างพร้อมเพรียงกันแถมด้วยมติให้คงร่างเดิมไว้ บัดนั้นจึงผ่านร่างเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายฉบับนี้ในวาระสามฉลุย           ส่งผ่านให้ผู้ว่าราชการจังหวัดให้ความเห็นชอบก็ฉลุยอีก           ฉลุ ยเรอะ ไปฉลุยต่อที่ศาลปกครองละกัน ท่านสมาชิกสภาผู้ขอแปรญัตติทั้งแปดจึงยื่นฟ้องขอให้เพิกถอนเทศบัญญัติฉบับ นี้เสียเนื่อง จากไม่ชอบด้วยกฎหมาย           ประเด็นก็คือ เรื่องการแปรญัตติระเบียบกำหนดว่าอย่างไร           ระเบียบ กระทรวงมหาดไทยว่าด้วยข้อบังคับการประชุมสภาท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๔๗ กำหนดไว้ในข้อ ๑๑๔ ว่า ภายใต้บังคับข้อ ๑๑๓ ผู้เสนอญัตติหรือผู้บริหารท้องถิ่นมีสิทธิไปชี้แจง แสดงความคิดเห็นต่อคณะกรรมการแปรญัตติได้ตลอดระยะเวลาการพิจารณาญัตตินั้น ส่วนผู้แปรญัตตินั้นมีสิทธิชี้แจงได้เฉพาะที่ได้ขอแปรญัตติไว้           ส่วน รายจ่ายที่ห้ามแปรญัตติท่านห้ามไว้ตามข้อ ๖๐ และ ข้อ ๖๑ ของระเบียบดังกล่าวท่านห้ามแปรญัตติรายจ่ายขึ้นใหม่ เพิ่มเติมรายจ่าย หรือเปลี่ยนแปลงความประสงค์ของจำนวนเงินที่ขออนุมัติจ่ายเว้นแต่จะได้คำ รับรองจากผู้บริหารท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่นเป็นผู้แปรญัตติเสียเอง และห้ามแปรญัตติในรายการที่มีข้อผูกพันเป็นดอกเบี้ยและเงินส่งใช้ต้นเงินกู้ หรือจำนวนเงินที่ต้องจ่ายตามกฎหมาย           ระเบียบกฎหมายท่านว่าอย่างนี้ และศาลปกครองท่านว่าอย่างไร           ศาล ปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่า ผู้ฟ้องคดีได้ขอแปรญัตติตามรายการซึ่งทุกแผนงานมีรายการค่าใช้จ่ายตามข้อ ผูกพันที่ขัดต่อ ข้อ ๖๑ ดังกล่าว           แต่มิใช่รายจ่ายตามข้อผูกพันทั้งหมด ซึ่งผู้แปรญัตติมีสิทธิเข้าไปชี้แจงแสดงความเห็นได้ตามข้อ ๑๑๔ ดังกล่าว           คณะ กรรมการ หามีอำนาจที่จะพิจารณาว่าผู้แปรญัตติไม่มีเหตุต้องไปชี้แจง แต่อย่างใด และ ไม่มีระเบียบข้อใดให้อำนาจคณะกรรมการมีอำนาจไม่รับคำแปรญัตติด้วย           เป็น การกระทำที่ขัดต่อเจตนารมณ์ของการปกครองในระบอบประชาธิปไตยที่มุ่งประสงค์ ให้ความคุ้มครองสิทธิของเสียงข้างน้อยที่จะมีส่วนในการพิจารณาร่าง เทศบัญญัติในฐานะผู้แปรญัตติด้วย           เมื่อวิธีปฏิบัติราชการทาง ปกครองหรือการเตรียมการและดำเนินการของเจ้าหน้าที่เพื่อจัดให้มีเทศบัญญัติ ได้ดำเนินการโดยไม่ชอบด้วยระเบียบกระทรวงมหาดไทยดังกล่าวในส่วนที่เป็นรูป แบบ ขั้นตอนหรือวิธีการอันเป็นสาระสำคัญที่กำหนดไว้สำหรับการกระทำนั้น เทศบัญญัติฉบับนี้จึงเป็น กฎที่ออกโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย           พิพากษา ให้ เพิกถอน เทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีของเทศบาลผู้ถูกฟ้องคดี นับแต่วันใช้บังคับเทศบัญญัติดังกล่าว (คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.๗๑๕/๒๕๕๔)           มีท่านผู้อ่านถามหา "เลื่อน ลด ปลด ย้าย ในคดีปกครอง" เล่มล่าสุด น่าจะยังมีขายตามร้านหนังสือใหญ่ ๆ อยู่นะครับ.